Właściwości organów administracji publicznej - POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Właściwości organów administracji publicznej - są elementem organizacji do rozpoznawania i rozstrzygania określonych rodzajów spraw w postępowaniu administracyjnym. Źródłem nabycia przez organ administracji publicznej zdolności do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej wyróżnia się właściwość ustawową i delegacyjną.

Właściwość ustawowa wynika wprost z przepisów prawa. Przepis regulujący właściwości ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Strony postępowania administracyjnego nie mają wpływu na sposób ustalania właściwości.

Właściwość delegacyjna to taka gdzie ustawa przewiduje, że kompetencje danego organu mogą zostać przeniesione na inny organ. Konieczne jest upoważnienie ustawy.

Wyróżnia się trzy rodzaje właściwości:

1) rzeczowa

2) instancyjna (funkcjonalna)

3) miejscowa

Od tego czy sprawa zostanie wniesiona do właściwego organu zależy, czy postępowanie administracyjne zostanie ogóle wszczęte.

Wniesienie sprawy do podania organu niewłaściwego do załatwienia danej sprawy skutkuje obowiązkiem jego przekazania organom właściwym lub zawiadomienia wnoszącego o konieczności wniesienia odrębnego podania do organu właściwego bądź zwrotem podania.

Właściwość rzeczowa - oznacza powierzenie określonemu organowi załatwienia pewnego typu spraw administracyjnych, ustala się je na podstawie przepisów prawnych regulujących kompetencje zawarte w ustawach materialnego prawa (np. wodne, górnicze, budowlane) uwzględniając przepisy ustaw, które dotyczą kompetencji organów administracji publicznej. Taki przepis kompetencyjny musi wskazywać nie tylko na dziedzinę administracji, której dotyczy, ale również określić, jaka ma być treść i forma działania organizacyjnego (decyzja czynność materialno-technicznej), w jakim działanie to może lub musi być podjęte.

Właściwość instancyjna - nie jest ogóle wymieniona w kodeksie postępowania administracyjnego przyjmuje się, że ustalenie odpowiada organizacja administracji ze względu na jego usytuowanie w hierarchii organizacji jest elementem organizacji rzeczowej. Jednak w sprawach proceduralnych kodeksu postępowania administracyjnego określa właściwość instancyjną wskazując, jakie sprawy załatwiają organy wyższego stopnia nad organami pierwszej instancji.

Właściwość miejscowa - rozumie się zdolność prawną organizacji administracyjnej do realizacji właściwości rzeczowej wyłącznie na obszarze określonej jednostki podziału terytorialnego. Właściwość miejscową organizacji administracji publicznej ustala się w sprawach dotyczących nieruchomości według miejsca jego położenia. Jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze dwóch lub większej ilości organów orzeka organ, na którego części znajduje się większa część nieruchomości. W sprawach prowadzących zakład pracy według miejsca, w którym zakład pracy jest lub ma być. W innych sprawach według miejsca zamieszkania(siedziby) w kraju, a w razie zamieszkania poza krajem według miejsca pobytu stron lub jednej ze stron. Jeżeli żadna ze stron nie mieszka w kraju, ani nie ma tu siedziby i nie jest to miejsce pobytu ustala się według miejsca ich ostatniego miejsca zamieszkania (siedziby) ostatniego pobytu w kraju. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób opisany to sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca do organu właściwego dla dzielnicy (stołecznej) śródmieście w mieście stołecznym Warszawie.

W toku postępowania administracyjnego mogą zaistnieć sytuacje, w których organizacja traci właściwości w danej sprawie:

1. Mieć charakter prawny (zmiana przepisów)

2. Faktyczny np. zmiana miejsca zamieszkania, zmiana siedziby, w takich sytuacjach organy właściwe zostają skazane przez nowe przepisy lub przepisy przejściowe, a dotyczy organ właściwy zobowiązany jest do niezwłocznego przekazania spraw do odpowiedniego organu.

3. W sytuacji, gdy dwa lub więcej organów jednocześnie uznają się za właściwe w sprawie lub żaden z nich nie uważa się za właściwy wtedy mamy do czynienia ze sporem o właściwość (negatywny, pozytywny).

Spory o właściwość rozstrzygają:

1) między organami jednostki samorządu terytorialnego z wyjątkiem przypadków określonych w punkcie 2-4 wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w przypadku braku takiego sąd administracyjny

2) między kierownikami służb inspektor straży administracyjnej zespolonej tego samego powiatu działającego w imieniu własnym lub w imieniu strony starostwa.

3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie niewymienionej w pkt. 2 rozstrzyga wojewoda.

4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach z praw należących do zadań z zakresu administracji rządowej kompetentny jest minister właściwy do spraw administracji publicznej

5) między wojewodami oraz członkami administracji zespolonej w różnych województwach minister właściwy do spraw administracji publicznej

6) między wojewodą a organami władzy niezespolonej minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniach z organizacji sprawującym nadzór nad organizacjami pozostającymi w sporze z wojewodą

7) między organizacjami administracji publicznej innymi niż wymienionymi w pkt. 1,2,3,4,6 i 7 wspólne dla nich organem wyższego stopnia a w razie braku takiego organu minister właściwy do spraw administracji publicznej

8) miedzy organami administracji publicznej, gdy jedną ze stron jest minister spór rozstrzyga prezes rady ministrów.

Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji publicznej, na którego terenie wynikła sprawa obejmuje tylko czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes stron obywateli i zawiadamia o tym organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu stron.